Het is de zomer van 2008. Vakantie in Italië. Kamperen aan het lago d'Iseo. Het is de zomer dat Carlos Sastre verrassend de Tour de France wint. Enkele maanden geleden heeft in deze omgeving een spectaculaire etappe in de Giro d'Italia plaatsgevonden. De eindzege van deze Giro leek op een secondespel uit te lopen tussen Contador, Riccò en Di Luca. Helaas voor de Italianen trekt Alberto Contador aan het kortste eind. Zie mijn verslag over deze Giro 2008: 'op het kruispunt van het oude naar het nieuwe wielrennen'. In deze zomer laat ik me 's ochtends vroeg afzetten aan de voet van de passo Gavia. Vandaag ga ik drie gruwelbeklimmingen in één ronde doen: Gavia, Stelvio en Mortirolo.
De beklimming van de Gavia begint verrassend met een korte afdaling. Voorbij het enige dorpje aan de route begint de echte passo. In eerste instantie over een brede weg door een naaldbos als plots de weg vernauwt en ik een vreemdsoortig bos inrijd. De stijging neemt toe. 14% verschijnt er op mijn teller. Gelukkig ken ik de klim van vorig jaar. Destijds trok ik met Cycletours in zeven dagen door dit prachtige Noord-Italiaanse gebied. Na het bos begint de alpenweide. Het landschap is weids met ruige bergtoppen in de verte. Ondanks de hoogte en de acht procenten rijd ik goed omhoog. Het wachten is op de tunnel. Deze kondigt zich in de verte aan. Ik schakel de verlichting van mijn telefoon in en rijd de maag van een walvis in. Het is nat en steil in de tunnel. Ik voel me erg onveilig. Ik heb bij tijd en wijle geen idee of ik nog aan de rechterkant van de weg rijd. Gelukkig verlicht een achterop komende auto de tunnel. Bevrijd van het donker wachten me nog de zware laatste kilometers. Mijn ritme is helemaal weg. In de verte de pas. Jasje aan en dalen naar Bormio.
De Stelvio vanuit Bormio is vooral lang. Ellendig lang. Het eerste deel is het minst interessant. Vele galeria (open tunnels) en uitzicht op bergwanden. In de verte zie ik de knikkerbaan - een serie van haarspeldbochten naast de waterval. Haarspeldbochten zijn lekker voor het herstel. De rest pijnigt. Het derde deel van de Stelvio voert door alpenweide. Hier wordt 's winters geskied en kan ik herstellen doordat de helling met maximaal vijf procent omhoog gaat. Het laatste deel is tornanti aftellen. Weliswaar niet zo veel haarspeldbochten als de andere - klassieke - zijde. Nog even en ook deze top is behaald. Ik vul mijn bidons met veel te duur water bij en draai om richting Bormio. Voorbij Bormio wacht de groene hel.
De hele reis van Amsterdam naar Bolzano gaat het over de Passo del Mortirolo. Het verschrikkelijke beest van de Lombardische Alpen. Ik heb een dubbel gestoken. 39x27 als kleinste verzet. Zoals eerder gememoreerd reis ik in 2007 met Cycletours af naar de Italiaanse Alpen. Vandaag staat de vijfde etappe in het teken van de Mortirolo. Morgen wacht de zesde etappe met de Gavia en Stelvio. Ik zie af op deze verlengde Keutenberg. De laatste kilometers zijn negen procent, maar het voelt als vijf. De hel dus.
De weg naar de hel is vervelend warm met een korte beklimming. Vlakbij Tirano in het dorpje Mazzo di Valtellina word ik tussen huizen door richting het bos gestuurd. Het lijkt op de aanloop naar de Redoute, maar absoluut niet op een weg naar een gerenommeerde Giro helling.
Een bochtige weg, dwars door achtertuinen, rechtsaf langs oude vervallen schuren omhoog langs Italiaanse volkstuinen begroeid met allerlei peulvruchten. Buiten het dorp wordt het steile wand klimmen. Ik ben duizelig en heb dorst. Een riviertje naast me. Ik waag het erop en vul mijn bidons. Hoe ik verder boven ben gekomen, kan ik op dit moment van schrijven (tien jaar later) me niet meer voor de geest halen. Beelden van kabouterhuisjes met rokende schoorstenen staan me helder voor de geest. Of hallucineer ik? Het monument ter nagedachtenis aan Marco Pantani? Nimmer gezien. Ik weet heel blij te zijn met de drinkbakken van de koeien en het heerlijkste water dat hierin stroomt. Koelte en verfrissing. Ik ben dan bijna boven. Nog even en ik smijt me in de afdaling. Veel te veel risico nemend daal ik. Ik voel me geradbraakt, maar ook een beetje Savoldelli. Gelukkig zijn er nauwelijks tegenliggers. Na ruim acht uur heb ik deze 142 kilometer helletocht met 4600 hoogtemeters volbracht.
Deze rit inspireert me om een korte roman - de etappe - te schrijven over de fictieve Giro van 2017 waarin de renners deze cols in andere volgorde (Stelvio, Mortirolo, Gavia en finish op de Stelvio) moeten nemen.
Passo di Gavia (passo del Tonale)
|
Hoogte
|
2651 m
|
Afstand
|
17,7 km
|
Hoogteverschil
|
1327 m
|
Gemiddelde stijging
|
7,1 %
|
Maximale stijging
|
15 %
|
Zwaarte
|
✮✮✮✮✮
|
|
|
Passo dello Stelvio (Bormio)
|
Hoogte
|
2758 m
|
Afstand
|
21,2 km
|
Hoogteverschil
|
1557 m
|
Gemiddelde stijging
|
7,3 %
|
Maximale stijging
|
13,6%
|
Zwaarte
|
✮✮✮✮✮
|
|
|
Passo Mortirolo (Mazzo in Valtellina)
|
Hoogte
|
1852 m
|
Afstand
|
12,1 km
|
Hoogteverschil
|
1301 m
|
Gemiddelde stijging
|
10,8 %
|
Maximale stijging
|
18 %
|
Zwaarte
|
✮✮✮✮✮
|
|
|
